Czym jest adaptacja do zmian klimatycznych?

Adaptacja do zmian klimatycznych to proces dostosowywania się do aktualnych lub spodziewanych skutków zmian klimatycznych w celu zminimalizowania szkód lub wykorzystania potencjalnych korzyści. Obejmuje ona: 

• zmiany w infrastrukturze: modernizacja budynków, dróg, mostów i innych elementów infrastruktury, aby były odporne na ekstremalne warunki pogodowe; 
• zarządzanie ryzykiem: wdrażanie systemów wczesnego ostrzegania oraz planów awaryjnych na wypadek katastrof naturalnych; 
• zrównoważone planowanie: tworzenie przestrzeni miejskich, które są odporne na zmiany klimatyczne, z naciskiem na zieleń miejską, retencję wody oraz zrównoważony transport; 
• edukacja i świadomość: zwiększanie świadomości społeczeństwa na temat zmian klimatycznych i promowanie praktyk proekologicznych. 

Adaptacja do zmian klimatycznych jest kluczowym elementem w budowaniu odporności społeczności i ekosystemów na przyszłe wyzwania związane z globalnym ociepleniem i ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi.  

Analizy mobilności w kontekście adaptacji do zmian klimatu  

W obliczu dynamicznych zmian klimatycznych i rosnącego znaczenia zrównoważonego rozwoju, nasz doświadczony zespół doradczy oferuje kompleksowe analizy mobilności w kontekście adaptacji do zmian klimatycznych. Usługa ta ma na celu dostarczenie wszechstronnych i opartych na danych rozwiązań, które pomogą miastom, regionom i organizacjom skutecznie przystosować się do nowych wyzwań klimatycznych. Usługa składa się z następujących modułów: 

1. diagnoza obecnej sytuacji: przeprowadzamy szczegółową analizę aktualnych wzorców mobilności, identyfikując kluczowe obszary wymagające interwencji w kontekście zmian klimatycznych; 
2. prognozy klimatyczne: prognozy wraz z ich potencjalnym wpływem na infrastrukturę transportową oraz mobilność; 
3. ocena ryzyka: oceniając ryzyka związane z ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, takimi jak powodzie, fale upałów czy intensywne opady, pomagamy w identyfikacji najbardziej wrażliwych punktów w systemach transportowych; 
4. rozwiązania adaptacyjne: opracowujemy strategie adaptacyjne, które obejmują modernizację infrastruktury, wdrażanie zielonych technologii oraz promocję alternatywnych środków transportu, takich jak rowery, transport publiczny i pojazdy elektryczne; 
5. planowanie przestrzenne: doradzamy w zakresie planowania przestrzennego, aby wspierać rozwój zrównoważonych miast odpornych na zmiany klimatyczne, z uwzględnieniem integracji transportu publicznego i ścieżek rowerowych; 
6. szkolenia i warsztaty: organizujemy szkolenia i warsztaty dla decydentów, urzędników i interesariuszy, aby zwiększyć świadomość na temat adaptacji do zmian klimatycznych i promować proaktywne podejście do zarządzania mobilnością. 

Miejskie Plany Adaptacji do Zmian Klimatu 

Miejskie Plany Adaptacji do Zmian Klimatu (MPA) to dokumenty strategiczne, które mają na celu przygotowanie miast do zmian klimatu poprzez świadome, odpowiedzialne i partycypacyjne planowanie działań adaptacyjnych. Obejmują one analizę wrażliwości miasta na zmiany klimatu oraz identyfikację zagrożeń.  

Ministerstwo Środowiska w okresie styczeń 2017 – styczeń 2019 r. w ramach projektu “Wczujmy się w klimat” koordynowało opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu w 44 miastach powyżej 100 tys. Mieszkańców. Obecnie obowiązek przygotowania MPA dotyczy właśnie miast powyżej 100 tys. mieszkańców. Jednak część mniejszych ośrodków rozpoczęła we własnym zakresie prace nad tymi dokumentami. Z szacunków Ministerstwa Klimatu i Środowiska (stan na marzec 2024) wynika, że obecnie 132 miasta powyżej 20 tys. mieszkańców rozpoczęły prace nad opracowywaniem MPA, w tym 102 miasta przyjęły go w drodze uchwały. Jednak od kilku miesięcy rozpatrywany jest projekt nowelizacji Prawo ochrony środowiska, według którego miasta o liczbie mieszkańców równej lub powyżej 20 tys. zostaną zobowiązane do opracowania MPA. Nowelizacja miałaby wejść w życie od 2 stycznia 2027 r. 

Całość prac nad miejskim planem adaptacji do zmian klimatu jest opracowywana przez nasz zespół w zgodności z zapisami dokumentów:  

• „Strategicznego planu adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030” (tzw. SPA2020);
• “Podręcznika adaptacji dla miast”. Wytyczne do przygotowania miejskiego planu adaptacji do zmian klimatu, wydanego przez Ministerstwo Środowiska. 

Przygotowanie Miejskich Planów Adaptacji do Zmian Klimatu ze środków zewnętrznych 

Dokumenty strategiczne, jakimi są MPA, mogą być przygotowane w ramach niektórych dotacji z funduszy unijnych. Obecnie jest to możliwe m.in w ramach Funduszy Europejskich dla Polski Wschodniej (2.2 Adaptacja do zmian klimatu) czy Funduszy Europejskich dla Warmii i Mazur (02.07. Adaptacja do zmian klimatu).