PSK: Nowe środki na walkę z ubóstwem transportowym

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej rozpoczęło konsultacje Planu Społeczno-Klimatycznego (PSK), który otwiera drogę do pozyskania 65 mld zł z unijnego Społecznego Funduszu Klimatycznego (SFK). PSK to dokument kluczowy dla planowania działań łagodzących skutki transformacji energetycznej. Polska ma być największym beneficjentem SFK. Oznacza to, że krajowe władze będą dysponować rekordowym budżetem, który ma trafić do gospodarstw domowych, przedsiębiorców oraz pasażerów transportu publicznego.

Zgodnie z propozycją resortu, aż 37,5 proc. budżetu zostanie przeznaczone na bezpośrednie wsparcie osób narażonych na ubóstwo. Co ważne z punktu widzenia samorządów – 15 proc. środków zostanie oddanych do ich dyspozycji. Dzięki temu to właśnie lokalne władze będą mogły decydować, jakie inwestycje najlepiej odpowiadają na potrzeby społeczności zagrożonych wykluczeniem transportowym.

Infrastruktura transportowa na liście priorytetów

Wśród działań przewidzianych w PSK znajdziemy szeroki wachlarz inwestycji z zakresu transportu publicznego. Środki mogą zostać przeznaczone m.in. na zakup taboru autobusowego i kolejowego, budowę i przebudowę przystanków oraz stacji, a także rozwój infrastruktury pieszej, rowerowej i przesiadkowej. Wsparcie obejmie również systemy „park and ride”, ciągi pieszo-rowerowe, przejścia podziemne i windy w węzłach przesiadkowych.

Jednym z ważnych aspektów planu jest także możliwość finansowania transportu na żądanie, czyli rozwiązań dedykowanych mieszkańcom terenów o rozproszonej zabudowie. To właśnie tam ubóstwo transportowe przyjmuje najbardziej dotkliwą formę, uniemożliwiając codzienne dojazdy do pracy, szkoły czy placówek ochrony zdrowia.

W kontekście walki z wykluczeniem transportowym warto przypomnieć wnioski raportu „Rowerem ku lepszej przyszłości” przygotowanego przez ZDG TOR. Autorzy raportu wskazują, że rozwój infrastruktury rowerowej jest nie tylko proekologiczną, ale również najtańszą i najłatwiej dostępną formą przeciwdziałania ubóstwu transportowemu w małych i średnich miastach.

PSK – plan realnych zmian dla samorządów

Plan Społeczno-Klimatyczny ma stanowić fundament krajowych działań łagodzących negatywne skutki transformacji energetycznej. Jego celem jest nie tylko poprawa efektywności energetycznej budynków, ale również zagwarantowanie dostępu do niskoemisyjnego, dostępnego transportu. To właśnie ograniczony dostęp do mobilności pogłębia wykluczenie transportowe, szczególnie w regionach peryferyjnych.

Środki z PSK trafią również na inwestycje w rowery miejskie, stacje przesiadkowe, chodniki, a także remonty dróg lokalnych umożliwiających bezpieczne i sprawne poruszanie się mieszkańców. Wsparcie obejmie ponadto doradztwo energetyczne oraz mieszkania wspomagane dla osób zagrożonych ubóstwem energetycznym.

Zgłaszanie uwag do PSK jest możliwe do 30 czerwca. W konsultacjach mogą wziąć udział samorządy, organizacje społeczne, a także mieszkańcy. W kontekście szans, jakie otwiera PSK – zarówno w walce z ubóstwem transportowym, jak i energetycznym – warto zadbać, by lokalne potrzeby zostały w nim właściwie uwzględnione.